Rekha Shukla: બિંદુ બિંદુ માંથી બને રેખા ….ને શરુ રેખા થી પતે રેખા ……આ હાલ હાલ માં વાર્તા....તું ચાલ ચાલમાં વાર્તા....આ કાળ ઝાળ માં વારતા....તારલાઓ એ લખી .....વ્હાલ વ્હાલમાં વાર્તા....!!-ચાલોને મિત્રો મારા વાર્તા ના શેહરે ....આજનો મહોલ કંઈ ઔર છે..સારા મિત્રો ના અમુલ્ય પ્રેમ ને શબ્દોના પુષ્પોથી આવકારું છુ .તો મારી ક્ષતિ ને દરગુજર કરશો ને "શીઘ્રવાર્તાની મજા" કરશો...લેટ્સ હેવ સમ ફુન...!! ...મિત્રના વિચાર ને વાર્તા ના વળાંક ને આગળ વધતી ને સ્વરૂપ લેતી જુઓ...આર યુ રેડી ...??
રોપેલ શમણાં ને ઘાંવ મળે હથેળીએ
ઝીલી ચોમાસું ને રૂંવે મત્સ્ય તળીએ--રેખા શુક્લ
ગુજરાતી સાહિત્ય એકેડેમી લંડન દ્વારા આયોજીત આ વાર્તા વિજેતા બની હતી. ઓપિનિયન, વાર્તાની છાજલી, અને ગુજરાત સમાચાર જેવા પ્રકાશનોમાં સ્થાન પામી હતી.
વાર્તા માટે શબ્દોઃ કાગડા- માં-અસહાયતા-રિપોર્ટર- કુતરુ--બિસ્કિટ-સુકા આંસુ--ભુખ ને મધમાખી-વિધાતા-કંપન-ઢિંગલોદિવસ દરમ્યાન સૂરજનો અસહ્ય તાપ અને તેમાં ધગધગતી સુકી ધરા. છાયડાનું નામોનિશાન નહીં. એકલદોકલ હાડપિંજર જેવું સુકું ઝાડવું ક્યાંક જોવા મળે. અને રાત્રે પવનના સૂસવાટા. ક્યારેક એની સાથે મસ્તીમાં ઝૂમી ઉઠીને જોડાઈ જતી ધૂળની ડમરીઓ.....................................................................................Nilamben Doshi:વિધાતાએ પ્રકૃતિના કેવા બે અદભૂત રૂપ સર્જયા છે. કદીક એનું એક રૂપ દિલને શાતા આપે છે તો કયારેક એ જ રૂપ કેવું બિહામણું ભાસે છે. ધૂળની આ ડમરીઓ જાણે આકાશને આંબવા મથી રહી ન હોય ? એવે સમયે મારી નજર દૂર દૂર ક્ષિતિજને પેલે પાર કશુંક શોધવા મથી રહી છે. અતીતની કોઇ ગલીઓમાં ખોવાયેલું કોઇ પાત્ર,.. અંતરમાંથી કદી ન વિસરાયેલું અને છતાં જીવનકિતાબમાંથી એકાએક અદ્રશ્ય બની ગયેલું દ્રશ્ય મન : ચક્ષુ સામે તરવરી ઉઠે છે. મારી આંખે એક ભીનું ચાંદરણું છવાય છે. સૂરજના તાપને અવગણીને મનની ધરા પર કોઇ નાજુક લીલીછમ્મ, મખમલી કૂંપળ હાઉકલી કરી ઉઠે છે. આંખો અનાયાસે બંધ થાય છે. અને બંધ આંખે સિમ સિમ ખૂલ જા કરતા ખૂલી રહ્યા છે અનેક દરવાજાઓ……Sapana Vijapura :સિમ સિમ ખૂલ જા અને નજર સમક્ષ થી જાણે કેટલાય પડદા ઊંચકાઈ ગયાં..મધૂરી રંગીલી સાંઝના મખમલી રંગો હવામાં વિખેરાઈ ગયાં હતાં અને દરિયા કિનારાને ના બેન્ચ પર સંગિતા અને સાગર ડૂબતાં સૂરજને નિહાળી રહ્યા હતાં. આજ સંગિતા કોઈ ખૂબ અગત્યની વાત કરવા આવી હતી... ..વાતની શરૂઆત કેવી રીતે કરવીએ સંગિતાને ખબર પડતી ના હતી..બાજુમાં એક કૂતરો પૈસાદારના દીકરાએ ફેંકેલાં બિસ્કીટ ખાઈ રહ્યું હતું.કદાચ એનો પાળીતો કૂતરો હતો...એક અર્ધનગ્ન બાળક ગંદા હાથ ફેલાવી સંગિતા પાસે ભીખ માંગી રહ્યુ હતું..એનાં આંતરડા ગણી શકાય એવાં ચોખ્ખા દેખાતાં હતાં..જાણે કેટલાય દિવસથી પૂરો રોટલો ખાધો નહીં હોય!!! અહાહા શું કિસ્મત છે કૂતરાનું જેને મોંઘા ભાવનાં બિસ્કીટ ખાવા મળે છે અને હાય રે એ ગરીબનું કિસ્મત!!માનવતા મરી પરવારી કે શું? જો આ બાળકની કિમત એક કૂતરા કરતાં પણ ખરાબ છે???..ગરીબીમાં ઊછરેલી સંગિતાનું હ્રદય દ્રવી ઊઠ્યું!!એ બિસ્કીટ ફેંકતાં બાળકને ક્યારેય ખબર નહીં પડે કે ભૂખ શું છે સંગિતાએ પર્સ ખોલી દસ રૂપિયા બાળકના હાથમાં પકડાવી દીધા!!એની આંખમાં ઝળઝળિયાં ભરાઈ આવ્યાં હતાં.સંગિતાને ખબર પડતી ના હતી કે વાતની શરૂઆત કેવી રીતે કરવી.શબ્દો અટકી અટકી આવી રહ્યા છે શું એ કોઈ જુદા થવાનું બહાનું શોધતાં હશે?Ashutosh Bhatt: માં ... માં નહિ હોય એની? ક્યાં હશે ?શું કરતી હશે?બાળક જન્મે ને એના બે હોઠ વચ્ચે થી પહેલો સરે જે સ્વર તે માં ...
ભૂખ્યું ના રહે કોઈ બાળ , એ જોવા પ્રભુ એ સર્જેલ રચના એ માં ...પોતે ભૂખી રહી ને પોતા ના સંતાન ને ખવડાવે તે માં ..
ક્યાં હશે ? આ બાળક ની માં ક્યાં હશે ? હશે ખરી આટલા માં ક્યાય ?
પોતા ના વિચાર વિશ્વ માં થી બહાર આવી ને તેને નજર ના અશ્વો ને આસપાસ ના વિશ્વ માં દોડાવ્યા .સામે ડીશ એન્ટેના ઉપર એક કાગડો બેઠો હતો . બાજુ ના પાંકાહ્ર ની પીડા વેઠતા વ્રુક્ષ ની ટોચે એક મધપુડો દેખાતો હતો . પણ આટલે દુર થી એમાં મધ કેટલું એ કળાતું નોતું।
એને યાદ આવી ગયું નાનપણ માં ગામડે એના ઘર ની ઓશરી એ મધ વેચવા આવતી બાઈ , એની સાથે માં , દાદી ના સંવાદો . એ ભાવ ની રક ઝક .. એ એકમેક પાસે થી થોડુક વધારે મેળવી લેવા ની ઉભયપક્ષે થતી મથામણો .. અને અંત માં બંન્ને પક્ષ ને થતો ખુદ ની જીત નો અહેસાસ।।।
" એ બેન, એ માડી, કૈક દ્યો ને "... ભૂખ ના દુખ માં ઝબકોળાઈને આવતા પેલા અધ્નંગા બાળ ના અવાજે એને પુન: વર્તમાન માં આણી .તેની નજર ફરી એ બાળક પર પડી .પેલો કાગડો , એ બાળક ના હાથ માં નું બિસ્કીટ ઝૂટવી ને ઉડી ગયો તો અને ભૂખ્યું એ બાળક, આ ભલા લાગતા બેન પાસે વધુ દયાની અપેક્ષા એ હાથ લંબાવી રહ્યો હતો।
Phiroze Kazi: પણ વિધાતા જે દી' પરિક્ષા લેવા નિકળ્યો હોય તે દિ' બધું જ અઘરું હોય. પેલું બાળક બેન પાસે પહોંચે એ પેહલા એક મધમાખી એ બેન પાસે પુગી ગઈ અને એમને રંજાડવા લાગી.એના ડંખથી બચવા બેનનું ધ્યાન તરતજ પેલા ભુખ્યા બાળ થી હટી ને આ ભુખી માખી પર ચોંટી ગયું. અને એ બાળ પણ એ બેન નું મધુમખ્ખી નૄત્ય જોઈ પોતાની ભુખ ક્ષણાર્ધ માટે ભુલી ગયો અને હસવા લાગ્યો.Niketa vyas :સંગીતા પણ જાણે કે એના નિર્દોષ હાસ્ય પર વારી ગઈ. બસ એકીટશે અનિમેષ જોતી ગઈ . અચાનક એનો હાથ પેલા સાવચેતી થી પેક કરેલા બોક્સ પર ફર્યો ને છાતી માં એક કંપન ......એની સાથે સામટા સવાલ પણ ફરી વળ્યાં એના મૂંગા અસ્તિત્વને : શું ખરેખર ઉચિત રહેશે ત્યાં જવાનું? અને જઈશ તો પણ શું? આ રંગીન પેપરથી ચીવટ થી પેક કરેલ ગીફ્ટ એ આપી શકશે ખરી? અને જો આપી પણ તો શું સ્વીકારશે? એનાથી અસ્વીકૃતિ સહન થશે પણ ખરી? પગ તો એના ખોડાઈ ગયા હતા પણ મન:સ્પટ પરથી ગયો બુધવાર સડસડાટ પસાર થઇ ગયો. ગયા બુધવારે રસોડાની થોડી જરૂરી ચીજો ખરીદવા બહાર નીકળી હતી ને અચાનક એની નજર યુગ પર પડી ને પછી કમને સરકી હતી યશેષ અને યામિની પર પણ. મંગળબજારની એ ભીડ માં પણ યુગ ના ચહેકતા આવાજ ને એણે પારખી લીધો હતો. એ કઈક આંગળી ચીંધી બતાવતો હતો યશેષ અને યામિની ને ! યામિની ચીડ ભરી નજરે યુગ ને જોઈ રહી હતી અને યશેષ સમજાવી રહ્યો હતો ....ના ના યામિની ને નહિ યુગ ને ! અને નાનકડા યુગ ની તીણી ચીસ સાથે નું રુદન. થોડા ધમપછાડા ને પછી બાળહઠ હારી થાકી ને શાંત. સંગીતા એ રાહ જોઈ હતી એ લોકોના જતા રહેવાની અને પછી એ જ દુકાન ના કાચ પર એની નજર ખોડાઈ ગઈ....યુગ સરીખો જ જોઈ લો બસ ....પણ હતો એ પ્લાસ્ટિક નો હસમુખો ઢીંગલો !
Bhavya Raval: સમય ક્યાંથી ક્યાં લઇ આવ્યો હતો.. સાગર, યશેષ યુગ, યામિની.. બધુ ક્યારેક નજર સમક્ષ એ રીતે દ્વશ્યમાન થતુ જાણે કોઇ રીપોર્ટર ઘટનાઓ, એકસ્માતોનો પીટરો ખોલી બેઠો હોય. ભૂતકાળ અને આજ વચ્ચે એક સ્ત્રીનાં અસ્તિત્વ અને વ્યક્તિત્વની પરત પર સૂકાં આંસુઓ બાંઝી ચૂક્યા હતા જે સંગીતા ક્યારેક જૂની યાદો વાગોળી એકલતાની ભૂંખ સંતોષી શકતી હતી પરંતુ આજ તો સંપુર્ણ જીવેલી ગઇ કાલ તેની સમક્ષ હતી. આમછતા કઇક ખૂટતુ હતુ, કઇક ખુંચતુ હતું, જેમ કોયલ કાગડાના માળમાં ઇંડા મુકી સેવે તે રીતે એ બીજા પર ભરોસો મુકી જીવી હતી. તેની પાસ ભૂતકાળની ક્ષણોનો વારસો હતો પણ ભવિષ્ય વિશે એ બહું જ ગમગીન હતી. ક્ષિતીજ પર નજર ફેરવતા દિશાહિન બની જતી તેની વિચારસરણી, ગરમ ચાં માં ઓગળી જતા બિસ્કીટની જેમ દરિયાના હુંફાળા પાણીમાં ભીંજવાતા પગ નીચેથી રેતાળ જમીન સરી જતા સમયની આપબીતી કહેતી. એક ક્ષણ થયુ સાગરને જણાવી દઉ હું માઁ બનવાની છુ, બીજી ક્ષણ થયુ તે પુછશે તેના બાપ વિશે ત્યારે કદાચ હું તેની નજરોમાં ઉતરી જાઉ તો? પત્નિનો પતિ ન હોય તો ચાલે પણ બાળકની માઁ સાથ તેનો બાપ ન હોય તો? અસહાયતા, લાચારી, સમાજના આંધળા આક્ષેપો મધમાખીના ડંખની જેમ પીડાદાયક દંખ દે છે. કુંતરાનો પણ ઘણી હોય છે, માલિક પણ પેટમાં ઉછરી રહેલા બાળકના પિતા વિશે બેખબર માત્ર.. શું-કરવુ શું ન કરવુ ની જદ્દોજહત વચ્ચે સંગીતા સાગરને ઢળતા સૂરજની કિરણો, દરિયાની ઉફનતા મોઝાની લહેરો, પવનના બોઝલ સૂસવાટાઓ, પગ નીચેથી સરી જતી રેતીના ભેખડો વચ્ચે ભેટી પડે છે. તેની આઁખમાંથી સરી જતી આંસુનો સાગરને ખ્યાલ નથી. તે બસ વર્ષો બાદના મિલનની હૂઁફ મહેસુસ કરે છે, સંગીતા સાગરની સામે બહુ નીચી નજરો જોઇ કશુ કહેવા માંગે છે, સાગર પણ સ્પટ્ષપણે સંગીતાના ચહેરા પરની રેખોઓ પરથી તે કોઇ મુસીબતમાં જે એવુ જાણી જાય છે અને તેના બંન્ને હાથ પકડી તેને બોલવા જણાવે છે. સંગીતાની એક લીટીની વાત પર સાગરનો પ્રતિભાવ જે આવે છે તે બંન્નેનુ જીવન ગુજરન પ્રિય બનાવી દે છે. 'હું એ ઢીંગલાનો બાપ બનવા તૈયાર છું.' Razia Mirza
પોતાનું જ અસ્તિત્વ, સમાજ સ્વીકારશે? એ સવાલો માં ઉલઝાયેલી સંગીતા ને આજે એનું અસ્તિત્વ મળવાની આશા મળી ગઈ. સાગર ના શબ્દો” 'હું એ ઢીંગલાનો બાપ બનવા તૈયાર છું.' એ સંગીતા માં જાણે કે ઉષ્મા નો સંચાર કર્યો.દોડી ને એણે પેલા અધ્નંગા બાળને ઉંચકી લીધું. સ્નેહ નો વરસાદ વરસાવવા લાગી એની પર ,સંગીતા જાણતી હતી કે આ બાળક ને દસ રુપીયા ની નહિં મમતા ની ભૂખ છે.એને એવું લાગ્યું કે જાણે ;યુગ’ છે એની બાંહો માં. ને અચાનક બોક્ષ પર નજર પડતાં મન માં ને મન માં એ કંઈ વિચારવા લાગી. એને નાનકડા યુગ ની તીણી ચીસ સંભળાઈ ,ઝબકી ગઈ સંગીતા. પેલા બાળક ને નીચે ઉતારું.તેણે વિચાર્યું યુગ ને આ બોક્ષ ની નહિં મમતા ની જરુર છે. યામિની ની પેલી મંગળબજાર માં જોયેલી ચીડ ભરી નજરો સંગીતા ની આંખો સામે થી ખસતી નહોતી. સરોગેટ મધર છું તો શું થયું..છું તો માઁ જ ને નવ નવ મહિનાઓ સુધી મારા ઉદર માં જતન કર્યું છે મેં એનું, મારું અમ્રુત આપ્યું છે મેં એને...માનવ ની ગરીબી લાચારી શું નથી કરાવતી? પણ અત્યારે એ વાતો નો સમય નથી, સમય છે ભાગી ને યુગ છાતી સરસો ચાંપવાનો.સાગર નો હકાર સંગીતા ના જીવન માં પાછી પેલી વસંતો લઈને આવ્યો કે જે એના નાનપણ ના ઘર પાસે આંગણાં માં આવેલા વૃક્ષ પર મહોરી ઉઠ્યો હોય તેવું લાગ્યું...ત્યાંજ પેલા અર્ધનગ્ન બાળક ની માતા દોડતી દોડતી આવી હાથ માં ફુગ્ગાનો વાંસડો લઈને. કદાચ ફુગ્ગા વાળી હતી એ, ઘરાક પાછળ દોડી હશે સંગીતા વિચારતી રહી.... સંગીતા એ જોયું કે સુરજ ની કિરણો હવે સમાઈ ગઈ હતી દરિયા માં પાણી ના મોઝાઓ શાંત થઈ ગયા હતા. મધપૂડા માં બધીજ માખીઓ ગોઠવાઈ ગઈ હતી. પ્રુથ્વી ધીરે ધીરે સાંજ નો આંચળો ઓઢી રહી હતી. પક્ષીઓ પોતપોતાના માળા તરફ જઈ રહ્યા હતા.સંગીતા સાગર નો હાથ પકડી જઈ રહી હતી શુભરાત્રી અને આવતીકાલ ની સવાર ની અને એક’યુગ’ ની અપેક્ષા સાથે જ....
સાગર, યશેષ યુગ, યામિની..ભૂતકાળ અને આજ વચ્ચે ની કશ્મકશ માં ઉલઝાયેલી સંગીતા..આજે નિ:શબ્દ હતી.એણે પેલા અધ્નંગા બાળને ઉંચકી લીધું. સ્નેહ નો વરસાદ વરસાવાવા લાગી એની પર. .સાગર ને જણાવવાની ઉત્સુકતા માં તે આગળ વધતી વધતી જતી હતી. વિચારતી હતી આ તે કેવું. જો મેં પણ પેલી ની જેમ ડી.એન.એ કરાવી ને એના અસલી પિતા નું નામ આ દુનિયા સામે મુકી દીધું હોત તો...? પણ ના !! હું તૈયાર છું એકલી એને સાચવવા એક માઁ એ ઉર માં થી સાદ પુરાવ્યો. સામે સાગર આતુર હતો એને બાંહોં માં સમાવવા... અને એ કોઈ ઉંડા વિચાર માં ને વિચાર માં પેલા અધ્નંગા બાળક ને નીચે મૂકી દોડી ગઈ...સાગર ની બાહોં માં..,..Magan Makwana: સાગરના હાથ એને સ્પર્શ કરતાં જ થથરી ઉઠ્યા...એને લાગ્યું કે જાણે કોઈએ હથેળી પર ગરમ કરીને સીસું રેડી દીધું છે ...કયા હકથી એ એને સ્પર્શી શકે ..? વહેતી ઠંડી હવામાં પણ એને પરસેવો વળી ગયો. જે વાત એણે કેટલાય સમયથી ઊંડા ભંડકિયામાં ભંડારી રાખી હતી એ હવે હોઠ પર ફરફરી રહી ... ..એની સામે ૪ માસ પહેલાનું એ દૃશ્ય તરવરી રહ્યું ...રાત્રીના દશ વાગ્યા છે ..સૂમસામ સડક છે ...અમાસની અન્દારી રાત્રે તારલિયા કોઈકની ઠઠ્ઠા-મશ્કરી કરી રહ્યા હોય એમ લાગી રહ્યું હતું ..એવામાં સામેથી એક યુવતી ઉતાવળે પગલે આવતી દેખાઈ ..આજુબાજુ જોતી , થરથરતી હરણી જેવી યુવતી જેવી પાસે આવી કે અંધકારનો અંચળો ઓઢી , સાગર એ યુવતીને બાજુના ઢસડી ગયો ને….Bharat Vaghela: ને..રોડના પડખે રહેલા લાઈટના આછા અજવાળામાં તેના દેહને હફતો જોયો અને સાગરને થયું કે કોઈ હરણી આજે સિંહના પંજામાં આવી ગઈ હતી.તરફડે કે ચીસો નાખે પણ આ સુમસામ વગડાની ઓથમાં કોણ સાંભરે ? સાગરના દેહમાં પણ તે યુવતીના સ્પર્સથી કામની ભરતી આવી ગઈ અને તેનામાં રહેલો માણસ બેભાન થયો અને કામથી આસક્ત બનેલો દાનવ યુવતીની કાયાને એક ચમારની જેમ ચુથવા લાગ્યો.ગરીબ અને બે સહારા યુવતી લાચાર અને નિસહાય હતી.સાગર આજે તેની માજા મુકીને આસક્ત બન્યો હતો..શું ! આ જ છે જોબનનું સુંદર હોવું દુઃખ ? સાગરની નજર નિસહાય સ્ત્રી અને તેની દેહ પર આવેલી વસંતને જોઇને સંસ્કાર ભૂલી બધી જ મર્યાદા તોડીને તે યુવતીના દેહને ભંગ કરીને તેના હાથમાં થોડા રૂપિયા મૂકી ચાલવા લાગ્યો,સાથે કોઈ સહાય કરતો હોય તેવો તેનો ભાવ તેની કામી આંખોમાં હજુ પણ ઉભરતો હતો...Harish Jagatiya:ભગવાન કપરી કસોટીનો કાળ છે ...કેવો? આ સુકાયેલા અશ્રૂ પણ ક્યારેક ....લીલાછમ બની ને ...આંખોને કેવા છેતરી જાય છે .. એક માસુમ ભુલકા નુ નિર્દોષ અશ્રુ એની જીદ ..એની પાસે મમતા એક માની મમતા અસહાય ,લાચાર હતી .. કોને કહી શકતી હતી પોતાની મનો વેદના...આ કાળમીંઢ વેદનામા ...અને માસુમ ભુલકા જેવા સવાલો .....સંગીતા જાણતી હતી કે કોઇ પ્રત્યુતર હતા નહી પોતાની પાસે..... કોને કહી શકતી હતી પોતાની મનો વેદના... આજે એક વિચાર ..... બસ
હવે આગળ વાર્તા નહી ...અંત લાવી દેવો છે મારે આ કાગળ પર ચાલતા ચાલતા હુ પણ સાવ રમકડુ બનીને રહી ગઇ છુ ...
.... દરિયા ખારો ને મારી આખોનુ પાણી પણ ખારુ ...તો મીઠાશ મારી ક્યા છે ભગવાન મારી મધુરપ ...? પડવાને સહેજ ....ત્યાતો ...દીકરાએ સાડલો પક્ડી લીધો મા.....મા... તુ ક્યા જાય છે મા....
Kalpesh Shah: કણસતું, રિબાતું, ઉહ્કારા કરતુ આ જોબન અને ઉપર અંધેરી રાત નો આંચળો પહેરી ને ફરતી જીંદગી, દુનિયા ની નજરથી બચી ગયેલી અને શાતા અનુભવતી આ જીંદગી અને પોતાની નજરમાં ઉતરતી જતી રહેલી આ કાયાને કેમ કરી ને સાચવું એ જ મનોવ્યથા સાથે એ ચાલી નીકળી હતી, મનના આવેગો ને શાંત પાડીને લપાતી છુપાતી પોતાના ઘરે પહોચી ને જાણે કઈ જ બન્યું નથી એમ સમય ની સાથે ભળી ગઈ હતી, આજે જયારે સાગર ના સ્પર્શે એને થરથરાવી દીધી હતી અને સાથે એના જ મિલન થી એની મનોવ્યથાને ભૂલી ને એ નવી જીંદગી જીવવા ચાલી નીકળી હતી. અધુરી ઈચ્છાઓ અને અધૂરા સ્વપ્નોને પુરા કરવા ચાલી નીકળી હતી એ...સવાર નો સુરજ ઉગ્યોં અને નવા કિરણો સાથે નવી આશાઓ સાથે લાવ્યો હતો, આજે સાગર ની આંખોમાં એની ઊંડાઈ જેટલો જ હેત ઉભરાઈ આવ્યો હતો અને જીંદગી ના મોજાને કૈક નવી જ ઉંચાઈ એ પહોચાડવા મથતો હતો. એના આલિંગન માં ભરપુર વ્હાલ ઉભરાઈ આવ્યું હતું અને જાણે કે સમગ્ર સૃષ્ટી મારી આંખો માં સમાઈ ગઈ હતી. હું એના વ્હાલ ભર્યા શબ્દો "હું એ ઢીંગલાનો બાપ બનવા તૈયાર છું" ને વાગોળતી રહી અને બસ ફક્ત અને ફક્ત મારી માં ની અધુરપ ને હું જગ સામે ...આજે છતી કરવા તલપાપડ બની ગઈ ….Sarla Sutariya: સાગરની ઉદારતા અને સંગીતાની બેબસી .... કુદરત આ સંજોગની ઠેકડી ઉડાડવાના મૂડમાં હતી. વિચારતી હતી સંગીતા કે, હાશ .... મારી મનોવ્યથાનો પાર આવી ગયો અને મારા સંતાનને પિતાનો આધાર મળી ગયો પણ ન જાણ્યું જાનકીનાથે સવારે શું થવાનું છે !! વળતી સવારે સંગીતા સાગરને યાદ કરતી ઘરકામમાં પરોવાઇ ગઇ ..'' મોરે પિયા''ની મધૂર ધૂન ગણગણતી સ્વપ્નમાં ખોવાઇ ગઇ ......
'' સાંજે સાગરને મળીશ , ભવિષ્યની યોજના ઘડીશ.... મારા દીકરાને કોઇ લાંછન ન લાગે એ માટે જલ્દીથી લગ્ન કરી લેવાનું કહીશ .... ''સાંજ પડી ... સુરજના સોનેરી કિરણોથી આકાશ છવાઇ ગયું . મેઘધનુષી સાડી પહેરી સંગીતા ઉત્સાહથી થનગનતી ચાલી નાકળી સાગરને મળવા સાગર કિનારે . સાગરના વિચારોમાં લીન સંગીતા આસપાસના માહોલથી અનભિજ્ઞ હતી. અચાનક શોરબકોર સંભળાતા સંગીતા હજુ કૈં સમજે વિચારે એ પહેલા તો જોરદાર હડસેલાથી એક બાજુ ફેંકાઇ ગઇ . બાજુમાં પડેલી પત્થરની શીલા પર જોરથી પછડાઇ ને બેભાન થઇ ગઇ .ભાન આવ્યું ત્યારે કોઇ હોસ્પીટલના બિછાને પોતાને જોઇ એકદમ હેબતાઇ ગઇ , સાગરનો એના વાળમાં ફરતો હાથ પકડી લઇ એ કોણ છે એ પૂછવા લાગી . સાગર સ્તબ્ધ થઇ ગયો . ડોકટરે તપાસ કરી કહ્યું કે , સંગીતાની યાદદાસ્ત જતી રહી છે. સાગરની આંખ છલકાવા લાગી ... સંગીતા તો આ બધી વાતથી બેખબર થઇ ગઇ હતી. પોતે કોણ છે ? શા માટે અહી છે એની એને કૈ ખબર જ નથી ... હવે સાગર એને સંભાળે છે .... એના બાળકને પોતાનું નામ આપ્યું છે . સંગીતાને હવે તે યોગિની નામથી બોલાવે છે . એની સંગીતા તરીકેની જુની ઓળખ ભૂંસી એને સમાજમાં માનભર્યું સ્થાન આપ્યું છે પોતાની પત્ની તરીકેનું .......
Nita Shah …અને ....અને ... અને ....અચાનક
માતૃત્વ એ પોકાર કર્યો, વિચારી જો એક વાર શું તું યોગ્ય કરી રહી છે ?શું મને માતા-પિતા બંને નું વ્હાલ મળશે ખરું ને ? કે પછી પેલા મેલા-ઘેલા
ગરીબ બાળક ની જેમ હું પણ ...! માં ..માં ... મને લાલચ નથી કે હું માતા પિતા ની
આંખોની પાપણ પર પ્યાર પામું ...! મને તો માં તારી વ્હાલસોયી ગોદ માં સ્વર્ગનું સુખ પામીશ,મને કઈ નથી જોઈતું કારણ મને ડર છે ક્યાંક જો હું દીકરી બનીને તારી કોખમાં વ્હાલપ ની
વેદી પામી ન શકી તો ? પપ્પા કદાચ ઢીંગલીના ''બાપ'' બનવા તૈયાર છે પણ શું તે ઢીંગલીના ....???અને હું સફાળી પરસેવે રેબઝેબ ....પણ પાક્કા નિર્ણય પર આવી ગઈ ...! પ્રેયસી તરીકે
નિષ્ફળ બનીશ તો ચાલશે પણ માતૃત્વ ને ઉણી આંચ નહિ આવવા દઉં ...! દુનિયા સામે ઢાલ
બનીને મારા બાળક ને હું સ્નેહ સીંચીને સંસ્કારી બનાવીશ ....એક ભારતીય સંસ્કૃતિ પ્રમાણે
આજે એક ઓર માં ની મમતા જીતી ગઈ ...પ્રેમ થી ઉપસેલા પેટ પર હાથ થપથપાવીને જાણે
ઘણા વર્ષો પછી નિરાત નો શ્વાસ લીધો ...!Yajubhai Parmar: એણે પોતાના મનથી નિર્ણય કર્યો કે હવે એ અસહાયતાનુ જીવન નહી જીવે પણ એના જોબનથી સાગર જેવા લોકોને એવા તો લપેટસે કે આજ પછી પૈસા માટે એની માં એ જેમ બીજાના ઘરે કામ કર્યુ છે અને જેમ પુરી ફેંકે અને કાગડો ઉપાડી જાય એમ ખાવાનુ મેળવીને બાળકોનુ પેટ ભર્યુ છે એમ એ આ ઈતિહાસનુ પુન્રાવર્તન નહી થવા દે, જેમ મધમાખીને પોતાના બચાવ માટે પોતાની જાતનુ બલિદાન આપવુ પડે છે એમ આજે એણે પોતાના સ્ત્રી તત્વનુ બલીદાન આપવાનુ વિચાર્યુ છે. જેમ કુતરુ બિસ્કીટ જોઈને લાળ ટપકાવે એમ આજે સાગર એના જોબન આગળ લાળ ટપકાવે છે અને આજ અવસર છે કે એક રીપોર્ટર જેમ નાની વાતમાથી ફાયદો શોધે અને મોટી કરી લોકો સામે રજૂ કરે એમજ આજે સાગરના દિલમા ઉદભવેલા આ લાગણીના કંપનો ને વટાવવાની વિધાતાએ તક આપી છે, આંખમા સુકા આંસુ આવે છે અને ભોળા ચહેરે એ સાગરને કહે છે મારે ઢીંગલો જોઈએ પણ હુ તો ગરીબ અને કદાચ તુ મને કાલે છોડી દે તો હુ અને મારુ બાળક ભુખે મરીએ, તો પહેલા તુ કહે તુ અમારા માટે અને અમારા ભવિષ્ય માટે શુ કરી શકે, આમેય પહેલા તે આ શરીર લૂટીને માણ્યુ છે આજે હુ સામેથી કિંમત માંગુ છુ મારી માટે નહી પણ આપણા આવવા વાળા બાળક માટે!!! સાગર એને અને મોજાને જોતો રહે છે કેટલુ સામ્ય છે પગ પલાળીને જતા રહે છે અને પાછા આવે છે પણ સદા સ્થીર રહેતા જ નથી....
માતૃત્વ એ પોકાર કર્યો, વિચારી જો એક વાર શું તું યોગ્ય કરી રહી છે ?શું મને માતા-પિતા બંને નું વ્હાલ મળશે ખરું ને ? કે પછી પેલા મેલા-ઘેલા
ગરીબ બાળક ની જેમ હું પણ ...! માં ..માં ... મને લાલચ નથી કે હું માતા પિતા ની
આંખોની પાપણ પર પ્યાર પામું ...! મને તો માં તારી વ્હાલસોયી ગોદ માં સ્વર્ગનું સુખ પામીશ,મને કઈ નથી જોઈતું કારણ મને ડર છે ક્યાંક જો હું દીકરી બનીને તારી કોખમાં વ્હાલપ ની
વેદી પામી ન શકી તો ? પપ્પા કદાચ ઢીંગલીના ''બાપ'' બનવા તૈયાર છે પણ શું તે ઢીંગલીના ....???અને હું સફાળી પરસેવે રેબઝેબ ....પણ પાક્કા નિર્ણય પર આવી ગઈ ...! પ્રેયસી તરીકે
નિષ્ફળ બનીશ તો ચાલશે પણ માતૃત્વ ને ઉણી આંચ નહિ આવવા દઉં ...! દુનિયા સામે ઢાલ
બનીને મારા બાળક ને હું સ્નેહ સીંચીને સંસ્કારી બનાવીશ ....એક ભારતીય સંસ્કૃતિ પ્રમાણે
આજે એક ઓર માં ની મમતા જીતી ગઈ ...પ્રેમ થી ઉપસેલા પેટ પર હાથ થપથપાવીને જાણે
ઘણા વર્ષો પછી નિરાત નો શ્વાસ લીધો ...!Yajubhai Parmar: એણે પોતાના મનથી નિર્ણય કર્યો કે હવે એ અસહાયતાનુ જીવન નહી જીવે પણ એના જોબનથી સાગર જેવા લોકોને એવા તો લપેટસે કે આજ પછી પૈસા માટે એની માં એ જેમ બીજાના ઘરે કામ કર્યુ છે અને જેમ પુરી ફેંકે અને કાગડો ઉપાડી જાય એમ ખાવાનુ મેળવીને બાળકોનુ પેટ ભર્યુ છે એમ એ આ ઈતિહાસનુ પુન્રાવર્તન નહી થવા દે, જેમ મધમાખીને પોતાના બચાવ માટે પોતાની જાતનુ બલિદાન આપવુ પડે છે એમ આજે એણે પોતાના સ્ત્રી તત્વનુ બલીદાન આપવાનુ વિચાર્યુ છે. જેમ કુતરુ બિસ્કીટ જોઈને લાળ ટપકાવે એમ આજે સાગર એના જોબન આગળ લાળ ટપકાવે છે અને આજ અવસર છે કે એક રીપોર્ટર જેમ નાની વાતમાથી ફાયદો શોધે અને મોટી કરી લોકો સામે રજૂ કરે એમજ આજે સાગરના દિલમા ઉદભવેલા આ લાગણીના કંપનો ને વટાવવાની વિધાતાએ તક આપી છે, આંખમા સુકા આંસુ આવે છે અને ભોળા ચહેરે એ સાગરને કહે છે મારે ઢીંગલો જોઈએ પણ હુ તો ગરીબ અને કદાચ તુ મને કાલે છોડી દે તો હુ અને મારુ બાળક ભુખે મરીએ, તો પહેલા તુ કહે તુ અમારા માટે અને અમારા ભવિષ્ય માટે શુ કરી શકે, આમેય પહેલા તે આ શરીર લૂટીને માણ્યુ છે આજે હુ સામેથી કિંમત માંગુ છુ મારી માટે નહી પણ આપણા આવવા વાળા બાળક માટે!!! સાગર એને અને મોજાને જોતો રહે છે કેટલુ સામ્ય છે પગ પલાળીને જતા રહે છે અને પાછા આવે છે પણ સદા સ્થીર રહેતા જ નથી....
Rekha Patel:મેં આજ સુધી તારી પાસે કશુજ નથી માગ્યું મારી આખી જિંદગીના પ્રેમ અને બલિદાન ના બદલે મેં એક ઢીંગલો આપી દે
હું બીજો એક અસહાય બાળપણ જોવા નથી માગતી ! બસ મને આ બાળક ને ઘરે લઇ લેવા દે , તેની આંખોના આંસુ અને અધરો માં કંપન જોઈએ સાગર નું મન કરુણા થી ભરાઈ ગયું
તે અચાનક ઉભો થઇ પેલા. ભૂખ્યા બાળક ને ગળે લગાવી દે છે સંગીતા ને કે સાગર ને આ વાત જાહેર કરવા કોઈ રીપોટર ની જરૂર ના પડી ...માનવતા ભર્યા કામ ને વિધાતા પણ બે હાથે આવકારવા તૈયાર થઈ સુરજ વાદળો હેઠળ સંતાઈ ગયો ...આકાશે વાદળા ધેરાઈ ગયા ચારે કોર ઠંડક વર્તાઈ સંગીતા ને સાગર ના મનની જેમજ *****રેખા ( સખી
હું બીજો એક અસહાય બાળપણ જોવા નથી માગતી ! બસ મને આ બાળક ને ઘરે લઇ લેવા દે , તેની આંખોના આંસુ અને અધરો માં કંપન જોઈએ સાગર નું મન કરુણા થી ભરાઈ ગયું
તે અચાનક ઉભો થઇ પેલા. ભૂખ્યા બાળક ને ગળે લગાવી દે છે સંગીતા ને કે સાગર ને આ વાત જાહેર કરવા કોઈ રીપોટર ની જરૂર ના પડી ...માનવતા ભર્યા કામ ને વિધાતા પણ બે હાથે આવકારવા તૈયાર થઈ સુરજ વાદળો હેઠળ સંતાઈ ગયો ...આકાશે વાદળા ધેરાઈ ગયા ચારે કોર ઠંડક વર્તાઈ સંગીતા ને સાગર ના મનની જેમજ *****રેખા ( સખી
શ્રી. ગુણવંતભાઈ વૈદ્યાજી વિષે જે કંઈ કેહવાશે તે ઓછું પડશે. "ગુજાપ્રિયા" ગ્રુપના સુત્રધાર છે. તેમનો વાર્તાનો વિષય અને શોખ નાનપણથી વિદ્યાર્થી અવસ્થામાં કેળવેલો છે.
તેમણે ૧૫ થી વધુ વાર્તાઓ લખેલ છે. કોલેજકાળમાં સંકેત આશિષ ચલાવતા હતા.અનોખી ને અનેરી વાર્તાઓ કોલેજ કાળ થી ઇનામ મેળવી ચુકી છે..કે જે ગુજાપ્રિયા પર ફરીથી
મુકવામાં આવશે. તેઓ સેમી રિટાયર્ડ હોવા છંતા સક્રિય શિક્ષણકર્તા છે અને લેકચરની ટ્રેનીંગના કંસલટંટ છે...એમના સુત્રધાર નીચે આપણે આજે ગુજરાત ની મુલાકાતે ફેસબુક પર મજા કરી.
મુન્નો: ગુજરાતી સાહિત્ય એકેડેમી લંડન દ્વારા આયોજીત આ વાર્તા વિજેતા બની હતી. ઓપિનિયન, વાર્તાની છાજલી, અને ગુજરાત સમાચાર જેવા પ્રકાશનોમાં સ્થાન પામી હતી.તેમણે ૧૫ થી વધુ વાર્તાઓ લખેલ છે. કોલેજકાળમાં સંકેત આશિષ ચલાવતા હતા.અનોખી ને અનેરી વાર્તાઓ કોલેજ કાળ થી ઇનામ મેળવી ચુકી છે..કે જે ગુજાપ્રિયા પર ફરીથી
મુકવામાં આવશે. તેઓ સેમી રિટાયર્ડ હોવા છંતા સક્રિય શિક્ષણકર્તા છે અને લેકચરની ટ્રેનીંગના કંસલટંટ છે...એમના સુત્રધાર નીચે આપણે આજે ગુજરાત ની મુલાકાતે ફેસબુક પર મજા કરી.
દિવસ દરમ્યાન સૂરજનો અસહ્ય તાપ અને તેમાં ધગધગતી સુકી ધરા. છાયડાનું નામોનિશાન નહીં. એકલદોકલ હાડપિંજર જેવું સુકું ઝાડવું ક્યાંક જોવા મળે. અને રાત્રે પવનના સૂસવાટા. ક્યારેક એની સાથે મસ્તીમાં ઝૂમી ઉઠીને જોડાઈ જતી ધૂળની ડમરીઓ. ઠીઠુંરતા અર્ધઢાકયા શરીર પર અથડાતા ફ્રિજમાંથી કાઢેલા ઠંડા બરફના ચોસલા જેવી પેલી ટાઢ તો જાણે કોઈ વેરીએ પોતાની કમાનમાંથી છોડેલા તીક્ષ્ણ બાણોનો વરસાદ જ જોઈ લ્યો.
એ બધું ચોગરદમ અને વચ્ચે બેઠેલું એ દેવનું દીધેલું બાળક. બે દિવસનું ભૂખ્યું, તરસ્યું. માના ઉઠવાની રાહ જોતું બેઠેલું. સ્તનપાનની પ્રતિક્ષામા. હમણાં મા ઉઠશે. 'મા ...ઊઊઠ ...' કાલી કાલી ભાષામાં એને કહેવા પ્રયાસ કરે. પણ મા નિરૂત્તર. બાળક માંને જોયા કરે. જરીક એને ઢંઢોળે. પછી એના મુખ પાસે જઈને કહે 'મા ..ઓ .. મા'. માના મુખ પર માનું હેત શોધવા મથે. અને પછી 'એં ..એં ..એં.' કરી એનું રડવાનું શરુ કરે. રડાતું જ ન હતું ને એનાથી તો. ગાલે ચોટેલા એ સુક્કા આંસું. એનો 'એં એં એં .' નો હ્ર્દયદ્રાવક બેસુરો સુર ...એ પણ તરડાઇ ગયેલો. એ રુદનમાં ન તો એકાદું આંસુ કે ન કોઈ અવાજ.
'પણ મા કેમ હજી ઉઠતી નથી? હદ થઇ ગઈ' એને થાય. રડી રડીને થાકીને પછી એ બાળક આજુબાજુમાં પડેલી વસ્તુઓ ઉપર નજર કરે. પડેલા પથરા અને કાંકરા સાથે રમત કરી સમય વિતાવવાનો પ્રયાસ કરે. સમયની ટક ટક ચાલુ .
ઉપર ચકરાવા લેતું પેલું વનવાગળા જેવું કાગડાઓનું ટોળું અને તેમનો 'કા કા.' નો કૃશ અવાજ. નીચે બાળક એકલું. માનવસમૂહથી, એના પોતાના ટોળામાંથી છૂટું પડેલું , અટવાયેલું, એની રીતે ટકી જવા મથતું ...
આ અસહ્ય ગરમી, દઝાડતો તડકો, ઊની ઊની લૂ, એ બાળકની કુમળી ચામડીને દઝાડતી, રીતસર બાળતી જાણે.
પડી ગયેલી એકાદ દીવાલની ઓથે જઈ એ કોકડું વળી જરીક બેસે, છાયડો શોધતું.
અહીતહી રખડતું એકાદું કૂતરું પણ પેલા બાળકની જેમ જ ભૂખ્યું, તરસ્યું; વાસી, ગંધાતો, ફેકાયેલો ખોરાક ફંફોસતું ...
બાળક અને રમતનો તો જુનો નાતો. પોતાની આજુબાજુમાં પડેલા કાંકરા ઉપાડીને દૂર ફેકવાની પેલી રમત ચાલુ થાય. ફેકાયેલા કાંકરાથી પેલા કાગડાઓ ડરીને ઊડી જાય એ જોઇને બાળક હરખી ઊઠે. 'એ ..એ ..એ ..કાગડા ઉડી ગયા' . તાળી પાડે. ગમ્મત રે ભાઈ ગમ્મત. કાંકરા ફેકવાની સાથે કાગડાઓનો ઉડવાનો સંબંધ સમજાય. બીજો કાંકરો ફેકાય, કાગડાઓ ઉડી જાય , ફરી આવે, ફરી કાંકરો ઉચકાય, ફેકાય, ફરી કાગડાઓ ઉડી જાય ... સમય વીતે .
એને ફરી પેલી ભૂખ તરસ યાદ આવી જાય. કાંકરા ફેકાતા બંધ થાય. રમત અટકે એટલે કાગડાઓને વધુ છૂટછાટ મળે. કા ..કા ..કા .. નો કંકાશ વધે. ઉડાઉડ કરતા એ કાગડાઓ પણ ભૂખ્યા જ હતા ને ?
તે બાળકના સુક્કા હોઠ અને ખાલી પેટ. પછી તે પા પા પગલી ભરીને આજુબાજુની જગ્યા તપાસે. એના પગની અડફટે આવતા વાસણો, ઘરવખરીઓ, પરચુરણ સામાન, અને આ શું..? બિસ્કીટ જેવું કશુક, ...અને એક ચમકારો. ક્યાં પેલી બેસ્વાદી ધૂળ અને ક્યાં આ બિસ્કીટની મજજા!!! સુક્કા હોઠ પર ફરતી સુક્કી જીભ. જોર એકઠું કરી દબાયેલ ટુકડો ખેંચે. જરીક હાથમાં આવે અને ... જેવો એ ટુકડો મોમાં મુકવા જાય ત્યાં જ પેલું દુશ્મન ખાઉધરું કુતરું હાથમાંથી એ ટુકડો પણ ઝુટવી જાય. ઘડી પહેલાની જ પ્રસન્નતા 'એં .. એં ..'ના રૂદનમાં વિલાપે. બાળક રડે , દુખ રડે , ભૂખ, તરસ અને દુખની પરાકાષ્ટ।. પછી પેલો મણ મણનો દુઃખનો ભાર સુકાયેલા આંસુમાં લઈને સુતેલી માં પાસે એ ફરિયાદ કરવા જાય. પાલવ પકડી કહે, 'પેલું કુત્તું માલી બીક્કિત લઇ ગયું '. એની કાલી કાલી ભાષા. 'મને લઇ આલ ' કહેતા ડૂમો જ ભરાય. પણ એની અસર એની માને કઈ જ નહિ. થાકી હારીને એ પછી માનું વક્ષ:સ્થળ શોધે. વાંકું વળે . પાલવ આમતેમ કરીને જુએ, ન મળે . નિરાશ થાય. 'ખરી છે એ પણ ....' ભોય્ સરસું વક્ષ:સ્થળ કરીને સુતેલી માને પોતાનું પેટ બતાવીને એ કહે, 'મને ભૂખ લાગી છે ...'.
'એટલું બધું કેમ માં ઉઘતી હશે? ઉઠતી જ નથી .'બાળમાનસ વિચારે. એને જવાબ ન મળે. માંને ઢંઢોળવાનો બાળક ફરી વ્યર્થ પ્રયાસ કરે. એટલામાં પેલી બિસ્કીટ આરોગીને કાટમાળ તળેથી બીજી બિસ્કીટના ટુકડા કાઢવા આકાશપાતાળ એક કરતા પેલા લુચ્ચા ભૂખ્યા કુતરા ઉપર એની નજર જાય. તેવામાં જ કાગડાઓનું પેલું ઝુંડ કા ...કા ...કરતુ પેલા કુતરા ઉપર હુમલો કરે..અને કુતરું તેમને ઉડાડી મુકે..શક્તિશાળી કૂતરાનો અશક્તીશાળી કાગડાઓ ઉપર આ બીજો વિજય. આ દૃશ્ય જોવામાં થોડીવાર તો ભૂખનું દુખ એ બાળક ભૂલી જાય. 'માં ઉઠતી નથી..' નું દુખ પણ થોડીવાર માટે ભુલાય.
પણ ...'ઉઠશે ' ની આશા હજી છે. ઉઠવા સિવાય બીજો કોઈ પર્યાય એને મન છે જ નહી. એની બૌધિક સીમા અહી સુધી જ વિસ્તરેલ છે. મૃત્યુ શબ્દથી જ એ અજાણ છે. ચેતન અને અચેતનનો તફાવત એને ક્યાં ખબર છે? આ બધી વાતોથી અજાણ એવું એ બાળક માંના પાલવથી જ પોતાના હાથ પર ચોટેલી ધૂળ સાફ કરે છે, ચહેરા પરનો પરસેવો સાફ કરે છે. નાનકડી બુદ્ધિ, નાનકડા હાથ, ધૂળ કે પરસેવો એટલે શું? એ પણ કદાચ એ સમજતું નથી. મનુષ્ય છે, સ્વાભાવિક હશે એટલે કૈક એવી ચેષ્ટ। અનાયાસે જ થઇ જાય છે. પછી એ નજર કરે છે માંના અર્ધ ઢંકાયેલા ચહેરા ઉપર. નિરાંતે સુતેલી માના વાળમાં હાથ ફેરવતા એ વિચારે છે, 'કેવી નિરાંતે માં સુતી છે? એને ભૂખ નહિ લાગી હોય? તરસ નહિ લાગી હોય?' માની ભૂખનું માપ કાઢવા એ પ્રયાસ કરે છે. પોતાના પેટ તરફ હાથ લઇ જાય છે ...જુએ છે. કશું સમજાતું નથી. તેવામાં એની નજર માના ગાલ ઉપર પડે છે. વાળની થોડી લટ હવામાં ઊડી રહી છે . બાળક હળવેકથી એ લટો સરખી કરે છે. તેમ કરતાં એને પોતાની હથેળીમાં કૈક ભીનાશ જેવું લાગે છે.
'અરે, આ લાલ લાલ રંગ અહી ક્યાથી આવ્યો?' એ વિચારવા મથે પણ એને કશું સમજાતું નથી. એ પોતાના જ પહેરણ ઉપર લાલ થયેલી હથેળી સાફ કરે છે. પછી માનો ઉડતો પાલવ પકડી માના જ માથા પરની પેલી લાલ ભીનાશ સાફ કરે છે. 'ગંદુ ગંદુ' એ બબડે છે. એને મન આ એક કામ છે, એથી
વિશેષ કશું જ નહિ. એને ક્યાં ખબર છે કે વિધાતાએ કરેલી ક્રૂરતાના પરિણામસ્વરૂપ અચેતન માંના માથા પરની લોહીની ભીનાશ એ કાઢવા મથી રહ્યો છે! વિધાતાની સામે એકલો ઝઝૂમી રહ્યો છે. પછી ...
એની નજર પડે છે માના હાથ પરની રંગબેરંગી બંગડીઓ ઉપર . ખણ ...ખણ ...ખણ ... બાળક રમત શરુ કરે છે .'કેવો સરસ અવાજ છે?' એને થાય છે. પેલા કર્કશ કાગડાઓના કા ...ક। ...ક। ....કરતા કેટલો બધો સારો. બંગડીનો રણકાર થોડો સમય વિતાવે છે .
પવનના સુસવાટા, ધૂળની ડમરી, કાગડાઓના કા .કા..કા ની વચ્ચે કોઈકવાર બંગડીઓના ખણ ખણ ખણનું કુદરતી સંગીત અનુભવતા ભૂખ્યા કાગડાઓ, ભૂખ્યું કુતરું, ભૂખ્યું બાળક અને પેલી નિરાંતે સુતેલી માં ..
ધસમસતું બણબણતું માખીઓનું ઝુંડ માં ની આસપાસ છે. બાળક એને ઉડાડે છે. પછી ઠોકર વાગતા ભમ્મ થઇ જાય છે અને પગેથી લોહી નીકળે છે. ધુળીયા હાથે જ પછી બાળક ઘા પર ફૂક મારે છે, 'હાય ...' કહેતા. દર્દ થાય છે, મો કરમાય છે. ધુલે પણ જાણે એના ઘા ને ઘૂંઘટે લીધો છે. ધરાનો રુધિર રોકવાનો જાણે નીજી પ્રયાસ. ..કે પછી પેલા નિષ્ઠુર વિધાતાનું પશ્ચાતાપ રૂપી એ એક આસુ હતું?
'પણ આ ..વડી મોટી દીવાલ કેડે લઈને મા સુતી છે તે એને એનો ભાર નહી લાગતો હોય ..?' એવું કૈક બાળમાનસ વિચારે . 'એના પગ ક્યાં ...?' દીવાલ તળે દબાયેલા માં ના પગ એ ખોળે …
પેલી માખીઓનો બણબણાટ પણ માખીઓ જોડે જ ઉડી જાય છે થોડી વાર માટે . એ પણ કદાચ ભૂખી જ હશે કે શું ?
બાળક વિચારે, 'અહી જે બધો ઘરો હતા તે બધા જ આજે કેમ ભમ્મ થયા છે? બધા ક્યાં ચાલી ગયા? એકદમ શાંતિ કેમ છે? ...અને મારો પેલો ઢીંગલો ક્યાં ગયો ...?' ત્યાં તો બાળમાનસની વિચાર ગતિને બ્રેક જ લાગે છે, મર્યાદા છે ને ?
બપોરનો ધોમધખતો તાપ, પાણી વિના કંઠ રુધાય, પોક્કળ પેટ, પાંસળીઓ ય દેખાય, .અને પછી તો .
..માં ને ઉઠાડી ઉઠાડીને, કાગડા અને માખીઓને ઉડાડી ઉડાડીને થાકેલું, પેલા કુતરાને ભગાડી ભગાડીને થાકેલું ભૂખ્યું, તરસ્યું, અશક્ત એવું એ બાળશરીર ધગધગતા તાવની લપેટમાં આવી જઈને માં પર જ ઢળી પડે છે, બેહોશીમાં .
* * *
'ધરતીકંપના ત્રણ દિવસ બાદ પોતાની જનેતાના શબ પરથી મળી આવેલ બેભાન બાળક તે જ આ મુન્નો.' હું મુન્નાની ઓળખાણ કરાવું છું. 'એની સુશ્રુષામાં હું હતી. ભાનમાં આવતા જ એણે મારી પાસે બીસ્કીટ માગી હતી.' રીપોર્ટરોના કાફલાને મારા ઈન્ટરવ્યુના સમાપનમાં હું કહું છું.
પછી એ કાફલો પેલા બાળક તરફ વળે છ. કેમેરાની ચાંપ ચપોચપ દબાય છે, ક્લીક ... ક્લીક ...ક્લીક .
'તારું નામ શું બેટા?'
'મુન્નો'
'..... અને આ કોણ છે?'
'બિસ્કીટવાળી મમ્મી '
પ્રશ્નો અટકે છે. સવાલો જ ખૂટે છે. બધાની આંખો ભીની થયેલ છે .
'મુન્નાની માં બની છું. મુન્નો અનાથ નથી. મારા જીવનનું સર્જન જ કદાચ પ્રભુએ મુન્નાની માં બનવા કર્યું છે,' રિપોર્ટરને કહેતા મારી આંખમાંથી રેલા ગાલ પર ઉતરે છે .
પછી હું મુન્નાને કેડે તેડી અંદર જાઉં છું .
એકાદ સંવાદદાતા કહેતો સંભળાય છે, 'વાહ વાહ રે વિધાતા, કરામત ખુબ કરી તેં '.
બહાર તાળીઓનો ગડગડાટ સંભળાય છે .
અંદર મુન્નો મારી બચીઓમાં ન્હાય છે , બિસ્કીટ ખાતો ખાતો .
પછી મારા કરેલા ગલગલીયાથી એ ખડખડાટ હસી પડે છે , અને ...
હું પણ .
___ ગુણવંત વૈદ્ય